Οίκος Παλαμά: Οκτωβρίου 2009

Σταύλος ο ναός

Σάββατο 17 Οκτωβρίου 2009

Λόγια πολλά δεν έχουμε. Τα είπε όλα πρώτος. Και πριν σας εξηγήσουμε τι θέλουμε εδώ πέρα, ποίοι είμαστε μείς και τι αναζητούμε θα αφήσουμε τον ποιητή να σας τα πει μονάχος

Γύριζε, μὴ σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,
ὁ ψεύτης εἴδωλο εἶν᾿ ἐδώ, το προσκυνά ἡ πλεμπάγια,
ἡ Ἀλήθεια τόπο νὰ σταθή μιά σπιθαμὴ δὲ θἄβρῃ
Ἀλάργα. Μόρα της ψυχής της χώρας τὰ μουράγια.

Logo για "τυπώματα"

Για πάμε να δούμε και αυτό!

Οίκος Παλαμά

Την Δευτέρα το απόγευμα, για μια ακόμη φορά θα βρεθούμε στον "χώρο" - όπως έχουν συνηθίσει να λένε οι πιο πολλοί το σπίτι του Παλαμά, για να ξεκινήσουμε την καθαριότητα στον μπροστά και στον πάνω χώρο. Ελπίζω αν είμαστε αρκετοί, να το προχωρήσουμε αρκετά!

Βιογραφία Κωστή Παλαμά

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859 από γονείς που κατάγονταν από το Μεσολόγγι. Η οικογένεια του πατέρα του ήταν οικογένεια λογίων, με αξιόλογη πνευματική δραστηριότητα: Ο προπάππος του Παναγιώτης Παλαμάς (1722-1803) είχε ιδρύσει στο Μεσολόγγι την περίφημη "Παλαμαία Σχολή" και ο παππούς του Ιωάννης είχε διδάξει στην Πατριαρχική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης. Όταν ο ποιητής ήταν 6 χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών (Δεκέμβριος 1864-Φεβρουάριος 1865). Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας: τον μικρότερο αδερφό του η αδερφή της μητέρας του και εκείνον και τον μεγαλύτερο αδερφό του ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε από το 1867 ως το 1875, σε ατμόσφαιρα μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική του ηλικία.

στο Flickr

Αναμνήσεις από το σπίτι

«Το σπίτι μας Περιάνδρου 5». Η Ελλη Σολομωνίδη, γεννημένη στην Αθήνα από πατέρα Σμυρνιό, από μητέρα Κωνσταντινουπολίτισσα, εδώ Πλακιώτισσα, γειτόνισσα του Κωστή Παλαμά. Η σκάλα με τα σιδερένια κάγκελα οδηγούσε από το σπίτι της, ισόγειο, στο επάνω διαμέρισμα της οικογένειας Παλαμά, τον «παράδεισό» της (από το οικογενειακό της άλμπουμ, Ιανουάριος 1936).
Tης Eλενης Mπιστικα
Τότε ήταν η μικρή Ελλη Σολομωνίδη, το 4 χρόνων κοριτσάκι που έμενε στο ισόγειο διαμέρισμα της Περιάνδρου 5 με τους γονείς της και ήταν το χαϊδεμένο μικρό του Κωστή και της Μαρίας Παλαμά. Με αφορμή σημείωμα του «Σημειωματαρίου» στις 29/1/09 η συνεργάτις μας Ελλη Σολομωνίδη - Μπαλάνου θυμάται τη γνωριμία της με τον μεγάλο μας Ποιητή και μοιράζεται με τους αναγνώστες μας τις παρακάτω αναμνήσεις της:

Οικία Παλαμά: Νεότερο Μνημείο ... λέμε τώρα

Περιοχή: οδός Περιάνδρου 5 Έτος: 1920-1935 Περιγραφή: (σ.σ. η φώτο δίπλα είναι πολυυυ παλιά) Το διώροφο κτίριο της οδού Περιάνδρου 5, στην άκρη της Πλάκας, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1920-1935. Χαρακτηρίζεται από μια σύνδεση παλαιοτέρων και νεοτέρων μορφών, με συνύπαρξη αναφορών στον κλασικισμό από τη μια (τραβηχτές δωρικές παραστάδες μεταξύ των ανοιγμάτων του ορόφου) και συμπαγών μπαλκονιών από οπλισμένο σκυρόδεμα από την άλλη (με νεωτερικά κιγκλιδώματα και χωρίς φουρούσια). Στο σπίτι αυτό εγκαταστάθηκε το 1935 ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, μετά την έξωση από την προηγούμενη κατοικία του (στην οδό Ασκληπιού 3), στην οποία είχε διαμείνει για περισσότερα από σαράντα χρόνια. Η αναγκαστική αυτή μετακόμιση επέδρασε αρνητικά στον ψυχισμό του και στους επισκέπτες του δήλωνε ότι "στο καινούργιο του σπίτι αισθάνεται σαν ξένος". Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή, επί κατοχής, στις 27 Φεβρουαρίου 1943. Εγκαταλελειμένο σήμερα, παρουσιάζει σοβαρές φθορές. Πηγή: Εθνικό ίδρυμα ερευνών Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Κωστής Παλαμάς 2003: 60 χρόνια από τον θάνατό του, Αθήνα 2003.

Ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ για το σπίτι που πέθανε ο Κωστής Παλαμάς

ΑΝΝΑ ΦΙΛΙΝΗ ΕΡΩΤΗΣΗ Προς τον κ. Υπουργό Πολιτισμού Ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943) ένας από τους αξιολογότερους εκπροσώπους της νεοελληνικής λογοτεχνίας με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωσή της, έζησε τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του στο κτίριο της οδού Περιάνδρου 5 στην Πλάκα. Σήμερα, μόνον η σκουριασμένη αναμνηστική πλάκα που υπάρχει μπροστά από το ερειπωμένο νεοκλασικό κτίριο της οδού Περιάνδρου 5 στην Πλάκα και γράφει «στο σπίτι αυτό πέθανε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς, στις 27 Φεβρουαρίου 1943», θυμίζει ότι εκεί έζησε ο μεγάλος μας ποιητής. Η εικόνα αυτή της εγκατάλειψης και απειλής πλήρους κατάρρευσης δεν τιμά τη μνήμη του Κωστή Παλαμά που με το έργο του σφράγισε τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Σημειώνουμε ότι με την Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2136/35245/12-7-1999 (ΦΕΚ 1579/Β/6-8-1999) το εν λόγω κτίριο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/1950, «διότι είναι συνδεδεμένο με τον κορυφαίο νεοέλληνα ποιητή, κριτικό, δημοσιογράφο και θεατρικό συγγραφέα του τέλους του 19ου αιώνα και των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα». Επιπλέον, η Εφορία Νεωτέρων Μνημείων Αττικής μετά από γνωμοδότηση του Τοπικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων Στερεάς Ελλάδας έχει εκδώσει την με αρ. πρωτ. 1272/29-4-2002 Απόφαση έγκρισης της μελέτης στερέωσης, αναμόρφωσης και ανάδειξης του κτιρίου. Επίσης, το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων με την με αρ. πρωτ. 22/7-10-2004 Πράξη του έχει γνωμοδοτήσει ομόφωνα υπέρ της μη άρσης του χαρακτηρισμού ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου λόγω της ιδιαίτερης ιστορικής του αξίας, καθώς είναι συνδεδεμένο με τον Κωστή Παλαμά. Παρά όμως τις ανωτέρω γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων κρατικών φορέων, σύμφωνα με τις οποίες το κτίριο έχει κηρυχτεί διατηρητέο, εδώ και χρόνια οι διαδικασίες αναπαλαίωσής του αναστέλλονται λόγω γραφειοκρατίας. Κατόπιν τούτων, Ερωτάται ο κ. Υπουργός: 1. Ποιοι οι λόγοι για τους οποίους το σπίτι όπου έζησε o Κωστής Παλαμάς τα τελευταία χρόνια της ζωής του, παραμένει εδώ και χρόνια εγκαταλειμμένο; 2. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η Διεύθυνση Αναστήλωσης Νεωτέρων Μνημείων για την αναπαλαίωση και ανάδειξη της οικίας του Κωστή Παλαμά επί της οδού Περιάνδρου 5 στην Πλάκα;